I le maeʻa ai o le faʻamaʻi o le COVID-19, o le manaʻoga o le lalolagi mo suʻega lelei fofo e leʻi maualuga lava. Faatasi ai ma i latou, o le Novel Coronavirus (NCoV) suega pusa ua avea ma meafaigaluega autu i le tau faasaga i le siama. A o matou faʻatautaia le lavelave o lenei faʻafitauli o le soifua maloloina o le lalolagi, malamalama i le taua o Novel Coronavirus (NCoV) pusa suʻega e taua tele mo tagata taʻitoʻatasi ma faiga faʻalesoifua maloloina lautele.
Su'ega fou coronavirus (NCoV). ua mamanuina pusa e iloa ai le SARS-CoV-2, le siama e mafua ai le COVID-19. O nei pusa su'ega e sau i ituaiga eseese, e aofia ai su'ega PCR (polymerase chain reaction), su'ega vave o le antigen, ma su'ega antibody. O suʻega taʻitasi e iai ona faʻaoga faʻapitoa ma e iai sona sao taua i tulaga eseese. Mo se faʻataʻitaʻiga, o suʻega PCR ua manatu o le tulaga auro mo le suʻesuʻeina o faʻamaʻi pipisi ona o lo latou maualuga maʻaleʻale ma faʻapitoa. Ole su'ega vave ole antigen, i le isi itu, e vave maua ai fa'ai'uga, ma fa'amalieina mo su'esu'ega tetele i nofoaga e pei o a'oga, fale faigaluega, ma mea e tutupu.
O se tasi o mafuaʻaga autu e taua tele ai pusa suʻega fou coronavirus (NCoV) o la latou matafaioi i le puleaina o le sosolo o le siama. O le vave su'esu'eina o mataupu ole COVID-19 e mafai ai ona fa'aesea i taimi uma o tagata ua a'afia, ma fa'aitiitia ai le fa'asalalauga. E taua tele lenei mea i nofoaga faʻalapotopotoga, lea e ono faʻasalalauina ai ma le le iloa e le au asymptomatic le siama. I le faʻaaogaina o pusa suʻega fou coronavirus (NCoV), e mafai e tagata ofisa o le soifua maloloina lautele ona faʻatinoina ni faʻalavelave faʻatatau, e pei o le sailia o fesoʻotaʻiga ma faiga karantina, e taofiofia faʻamaʻi aʻo leʻi faʻateleina.
E le gata i lea, o pusa suʻega COVID-19 e iai sona sao taua i le atinaʻeina o faiga faʻavae ma taʻiala mo le soifua maloloina lautele. O faʻamaumauga e aoina e ala i suʻega lautele e mafai ona fesoasoani i pulega o le soifua maloloina e malamalama i le faʻateleina o le siama i tagata eseese. O nei fa'amatalaga e taua tele i le faia o fa'ai'uga fa'apitoa e uiga i loka, tapula'a o femalagaiga, ma fa'asalalauga tui. Mo se faʻataʻitaʻiga, afai e vaʻaia e se itulagi le siʻitia o mataupu faʻamaonia, e mafai e malo faʻapitonuʻu ona faia se gaioiga vave e faʻaitiitia ai le faʻamaʻi ma tausia le saogalemu o nuʻu.
I le faaopoopo atu i le soifua maloloina lautele, COVID-19 pusa suʻega e mafai foi ona fesoasoani i tagata taʻitoʻatasi e pulea o latou lava soifua maloloina. Faatasi ai ma le lautele o avanoa o pusa suʻega fale, e faigofie lava ona suʻeina e tagata lo latou tulaga COVID-19 e aunoa ma le asiasi atu i se falemaʻi. O lenei fa'aogagofie e le gata ina fa'aitiitia ai le avega o le soifua maloloina, ae fa'amalosia ai fo'i le to'atele o tagata e fai su'ega masani. E taua tele le su'esu'ega faifaipea, aemaise lava mo i latou atonu na a'afia i le fa'ama'i pe o lo'o maua fa'ailoga. E ala i le malamalama i lo latou tulaga, e mafai ai e tagata taʻitoʻatasi ona faia faʻaiuga faʻamaonia e uiga ia latou gaioiga ma fegalegaleaiga, fesoasoani i le aotelega o taumafaiga e taofia le faʻamaʻi.
Ae peita'i, a fa'aaoga pusa su'ega COVID-19, e taua le malamalama i latou tapula'a. Su'ega vave, a'o tu'uina atu fa'ai'uga vave, atonu e le sa'o e pei o su'ega PCR, ae maise lava pe a iloa le maualalo o viral load. O le mea lea, e taua le tulitatao ma se fa'ai'uga vave o le su'ega fa'atasi ma se su'ega fa'amaonia PCR. E le gata i lea, o se taunuuga le lelei e le faʻamaonia ai e leai se tagata mai le siama, aemaise lava pe a faʻaalia talu ai nei. E taua tele le a'oa'oina o tagata lautele i le fa'aoga tatau ma le fa'auigaina o fa'ai'uga o su'ega ina ia mautinoa e le manatu mama tagata ta'ito'atasi i tulafono o le saogalemu.
I se aotelega, o suʻega coronavirus o se vaega taua o la tatou tali atu i le faʻamaʻi COVID-19. E le gata latou te fesoasoani i le vave suʻesuʻeina ma le puleaina o mataupu, latou te tuʻuina atu faʻamatalaga taua mo le soifua maloloina lautele faia filifiliga. A'o tatou fa'aauau pea ona fa'atautaia lenei tulaga lu'itau, e matua'i taua tele lo tatou fa'aogaina lelei ma le fa'atatauina o nei meafaigaluega. Ona faatoa mafai lea ona tatou galulue faatasi e puipuia o tatou nuu ma iu ai ina foia lenei faafitauli o le soifua maloloina o le lalolagi.
Taimi meli: Iuni-05-2025